Elżbieta Zawacka

Żołnierz KG ZWZ-AK, powstaniec warszawski, emisariuszka Komendanta Głównego ZWZ do Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, jedyna kobieta wśrod 316. cichociemnych, jako jedyna kobieta wykonała skok ze spadochronu, więzień okresu stalinowskiego, wieloletni społecznik, inicjatorka powstania Fundacji "Archiwum Pomorskie Armii Krajowej", później Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej.


Mobirise Website Builder

Życie zawodowe przed wojną

Elżbieta Zawacka urodziła się 19 marca 1909 roku w Toruniu, który w tamtejszym czasie był pod zaborem pruskim. Uczęszczała do Żeńskiego Gimnazjum Humanistycznego, gdzie zdała maturę. Skończyła również studia matematyczne na Uniwersytecie Poznańskim. W czasie studiów, dokładniej na 4 roku przystąpiła do Organizacji Przysposobienia Kobiet do Obrony Kraju. Której w następnych latach była instruktorką. Pracowała jako nauczycielka w Otorowie, Sompolnie i Toruniu, a od 1937 roku w Tarnowskich Górach.

Mobirise Website Builder

We wrześniu 1939 roku wraz z Kobiecym Batalionem Pomocniczej Służby Wojskowej walczyła w obronie Lwowa. W październiku tego roku wstąpiła do Służby Zwycięstwu Polski, gdzie działała pod pseudonimem Zelma. Była również współorganizatorem struktury SZP- ZWZ na Górnym Śląsku. Pod koniec 1940 roku kobietę, już wtedy pod pseudonimem Zo przydzielono do Warszawy do Wydziału Łączności Zagranicznej Komendy Głównej Armii Krajowej Zagroda. Półtora roku później rozpoczęła swoją działalność jako emisariuszka. W czasach wojny przekroczyła granicę III Rzeszy ponad 100 razy- przenosząc tajne meldunki, raporty i informacje. Ani razu nie została złapana. 

Elżbieta Zawacka jako emisariuszka w Londynie

W lutym 1943 roku wyruszyła jako emisariuszka Komendanta Głównego AK Stefana Roweckiego przez Niemcy, Francję, Andorę, Hiszpanię i Gibraltar do Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. W Wielkiej Brytani była znana pod pseudonimem Elisabeth Watson. Jej wyprawa miała na celu poprawę łączności między Sztabem Naczelnego Wodza w Londynie a KG AK w Warszawie. Drugim celem było przedstawienie żądań generała Roweckiego na temat regulacji dotyczących sytuacji kobiet w Wojsku Polskim. Do Polski wróciła w nocy z dnia 9 na 10 września 1943 roku. Została zrzucona ze spadochronem na placówkę Solnica w ramach akcji Neon 4 we wsi Osowiec. Kobieta nigdy wcześniej nie skakała ze spadochronu. Kilka dni wcześniej przeszła jedynie szybki kurs. Warto również wspomnieć, że była jedyną kobietą, która wykonała skok wraz z cichociemnymi. Zagrożona w marcu 1944 roku aresztowaniem, w wyniku czego wycofano ją ze służby kurierskiej. Po niedługim okresie czasu wstąpiła do służby w Szefostwie Wojskowej Służby Kobiet (WSK) KG AK. W ramach WSK uczestniczyła w powstaniu.

We wrześniu 1939 roku wraz z Kobiecym Batalionem Pomocniczej Służby Wojskowej walczyła w obronie Lwowa. W październiku tego roku wstąpiła do Służby Zwycięstwu Polski, gdzie działała pod pseudonimem Zelma. Była również współorganizatorem struktury SZP- ZWZ na Górnym Śląsku. Pod koniec 1940 roku kobietę, już wtedy pod pseudonimem Zo przydzielono do Warszawy do Wydziału Łączności Zagranicznej Komendy Głównej Armii Krajowej Zagroda. Półtora roku później rozpoczęła swoją działalność jako emisariuszka. W czasach wojny przekroczyła granicę III Rzeszy ponad 100 razy- przenosząc tajne meldunki, raporty i informacje. Ani razu nie została złapana. 

Mobirise Website Builder
Mobirise Website Builder

Odznaczenia kobiety

Po uzyskaniu doktoratu nauk humanistycznych w 1965 roku, pracowała jako adiunkt a po habilitacji w 1973 roku jako docent andragogiki Uniwersytetu Gdańskiego, skąd przeniosła się do: Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, dwukrotnie Virtuti Militari V klasy, pięciokrotnie Krzyżem Walecznych. W 1995 roku otrzymała Order Orła Białego oraz tytuł honorowego obywatela miasta Torunia. W kwietniu 2006 roku profesor Elżbieta Zawacka została mianowana generałem brygady Wojska Polskiego.


,,Jeśli ma się cel- chce się i żyje się radością"- Elżbieta Zawacka


Built with ‌

Web Site Software